Dlaczego tak ważna jest profilaktyczna i profesjonalna opieka nad stopami diabetyków?
Nie chciałabym wchodzić w naukową definicje syndromu stopy cukrzycowej. Należy jednak pamiętać, iż w przebiegu cukrzycy dochodzi min. do rozwoju zmian w obwodowym układzie krwionośnym. Gdy układ ten zaczyna szwankować niedożywia i niedotlenienia tkanek kończyn dolnych, w tym także tkanki nerwowej. Ta z kolei przestaje prawidłowo funkcjonować a mózg chorego przestaje odbierać z czasem informacje odpowiedzialne za bodźce dotykowe czy temperaturowe. W konsekwencji chory nie czuje zmiany temperatury (poparzenie) , drażnienia ze strony np. niedopasowanego obuwia (ucisk , tarcie) , skaleczenia (bólu). Uszkodzenie tkanki przy braku jej dotlenienia i dożywienia zmienia drobne skaleczenie w chroniczną ranę. U osób chorych na cukrzycę ryzyko powikłań związanych z uszkodzeniem tkanek kończyn dolnych jest od 20 do 50 razy większe niż u osób zdrowych. W obecnych czasach mniejszym problemem jest normowanie przez lekarza diabetologa cukru w organizmie chorego ale walka z ewentualnymi powikłaniami w przebiegu cukrzycy.
Jedną z moich pacjentek pokierowała do gabinetu podologicznego zatrwożona rodzina. Rana , która pojawiła się na podudziu nie dała się okiełznać zwykłymi opatrunkami. Pozytywne zauważalne efekty dała dopiero ozonoterapia. Pomyślano wtedy o profilaktycznej i profesjonalnej opiece nad jej stopami. Zabieg podologiczny u tej Pani polegający na bardzo ostrożnym usunięciu zrogowaceń i dokładnym obcięciu paznokci zajął mi 2 godziny. Stopy diabetyka wymagają szczególnej ostrożności przy zabiegach, gdyż nawet drobne skaleczenie może skutkować rozwinięciem się trudnej do wyleczenia rany. Po opracowaniu wszelkich zrogowaceń stwierdziłam zauważalny brak czucia w okolicy pięty, z którym to skierowałam ją do lekarza. Z uwagi na liczne stwierdzone deformacje w układzie kostnym stóp, nadwagę pacjentki została także wykonana specjalistyczna wkładka tzw. łoże odciążająco- zabezpieczające. Chroni ona stopę przed jakimikolwiek urazami i profilaktycznie zabezpiecza przed powstawaniem kolejnych deformacji. Została ona stworzona indywidualnie na potrzeby konkretnej klientki przez współpracującą ze mną fizjoterapeutkę.
Przykład ten jest typowym obrazem następ przebiegu cukrzycy, nieprawidłowej profilaktyki i powikłań z tym związanych. Chory z cukrzycą powinien szczególnie dbać o swoje stopy, bo tylko staranna pielęgnacja stóp diabetyka, kontrolowanie poziomu cukru we krwi oraz odpowiednia dieta uchronią przed poważnym problemem, jakim jest zespół stopy cukrzycowej.
W pielęgnacji stóp przez samego cukrzyka najważniejsze jest: noszenie wygodnego obuwia , bezszwowych rajstop czy skarpet, unikanie chodzenia na boso czy w klapakach, natłuszczanie i nawilżanie odpowiednimi kremami. Stóp nie należy nadmiernie moczyć ani przegrzewać. W profilaktyce zdrowej stopy diabetyka z ograniczoną możliwością ruchową lub mającym problemy ze wzrokiem powinna być zaangażowań rodzina. Jest to bardzo ważne z punktu widzenia konieczności oglądania stóp jak i w prawidłowym obcinaniu paznokci.
Jeśli natomiast cukrzyk oddaje swoje stopy pielęgnacji w gabinecie, musi pamiętać aby zabiegi wykonywała wykwalifikowana w tym kierunku osoba.
Pielęgnacja stóp diabetyka w gabinecie podologicznym polega min. na:
- regularnym i nie inwazyjnym usuwaniu zrogowaceń i obserwacji wszelkich zmian pojawiających się pod nimi,
- fachowym skracaniu paznokci lub ewentualnej aplikacji klamry, tak aby nie doszło do żadnego stanu zapalnego w okolicach wałów paznokciowych,
- zabezpieczaniu stopy przed deformacjami, które mogą doprowadzać do powstawania problemów skórnych,
- obserwacji wszelkich zmian skórnych i aplikacji odpowiednich preparatów,
- badaniu czucia stopy,
- zachowaniu szczególnej sterylności podczas zabiegu.
Pierwsze objawy rozwijającego się niebezpieczeństwa mogą być naprawdę niewielkie. W porę nie zauważone doprowadzić mogą do wielu powikłań takich jak owrzodzenia, zakażenia bakteryjne i zgorzel, zapalenia stawów i kości, wreszcie posocznica (sepsa). Diabetyku pamiętaj że nawet drobny kamyczek nie zauważony w bucie może się stać twoim wrogiem.